Câu lạc bộ AS Roma, với biệt danh Giallorossi (màu vàng-đỏ), là một trong những đội bóng giàu truyền thống và lịch sử nhất tại Italia. Hơn 90 năm tồn tại, AS Roma đã trải qua những thăng trầm, ghi dấu ấn đậm nét bằng những chiến thắng vẻ vang, những huyền thoại bất diệt và cả những khó khăn tài chính. Sự ra đời của Roma vào ngày 7 tháng 6 năm 1927 là kết quả của sự sáp nhập ba câu lạc bộ Roman, Alba-Audace và Fortitudo, dưới sự chủ trì của Italo Foschi, một nhân vật quan trọng trong Đảng Phát xít Quốc gia. Mục tiêu ban đầu là tạo ra một thế lực bóng đá đủ sức cạnh tranh với các câu lạc bộ mạnh ở miền Bắc Italia, góp phần khẳng định vị thế của Rome trên bản đồ bóng đá quốc gia. Lazio, đội bóng lớn duy nhất tại Rome thời điểm đó, là đội duy nhất phản đối sự sáp nhập này.
AS Roma: Huyền thoại Giallorossi – Từ Campo Testaccio đến đỉnh cao Serie A
Những năm đầu, AS Roma thi đấu tại sân vận động Moto Velodromo Appio trước khi chuyển đến Campo Testaccio, một sân vận động bằng gỗ giản dị được khánh thành vào năm 1929. Mùa giải 1930-1931, Roma gây ấn tượng mạnh khi về đích ở vị trí á quân, chỉ sau Juventus, một kết quả đáng nể trong bối cảnh các đội bóng miền Bắc Italia vẫn đang thống trị. Các cầu thủ như Attilio Ferraris IV, Guido Masetti, Fulvio Bernardini và Rodolfo Volk đã đóng góp công lao to lớn trong giai đoạn đầu hình thành nên tên tuổi của đội bóng.
Sau một thời gian sa sút, AS Roma đã được tái thiết và bổ sung lực lượng với những tiền đạo tài năng như Enrique Guaita. Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Luigi Barbesino, Roma suýt nữa đã giành được danh hiệu đầu tiên vào mùa giải 1935-1936, chỉ kém Bologna đúng một điểm. Bước ngoặt lịch sử đến vào mùa giải 1941-1942, giữa bối cảnh Thế chiến II đang diễn ra, AS Roma đã xuất sắc giành chức vô địch Serie A đầu tiên trong lịch sử (Scudetto) dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Alfréd Schäffer. Công lớn thuộc về chân sút Amedeo Amadei với 18 bàn thắng, giúp Roma lên ngôi vô địch, thi đấu trên sân nhà – Sân vận động của Đảng Phát xít Quốc gia (Stadio del Partito Nazionale Fascista).
AS Roma: Huyền thoại Giallorossi – Từ Campo Testaccio đến đỉnh cao Serie A
Tuy nhiên, sau chiến tranh, Roma không thể duy trì được phong độ đỉnh cao. Suốt năm mùa giải liên tiếp, đội bóng này thi đấu ở nửa dưới bảng xếp hạng Serie A, rồi trải qua thời khắc khó khăn nhất trong lịch sử khi xuống hạng Serie B vào cuối mùa giải 1950-1951. Tuy nhiên, chỉ sau một mùa giải, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Giuseppe Viani, Roma đã nhanh chóng trở lại Serie A và dần ổn định vị trí trong nhóm các đội mạnh.
Thời kỳ sau đó, Roma chứng kiến sự thăng trầm trong thành tích. Mặc dù không thường xuyên lọt vào top 4 Serie A, nhưng họ lại gặt hái được những thành công nhất định ở các giải đấu cúp. Năm 1960-1961, Roma giành danh hiệu châu Âu đầu tiên, Cúp Inter-Cities Fairs, đánh bại Birmingham City 4-2 ở trận chung kết. Năm 1963-1964, họ lần đầu tiên vô địch Coppa Italia, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lịch sử câu lạc bộ. Giacomo Losi, huyền thoại của Roma, đã lập kỷ lục ra sân với 450 trận vào năm 1969, một kỷ lục tồn tại suốt 38 năm.
AS Roma: Huyền thoại Giallorossi – Từ Campo Testaccio đến đỉnh cao Serie A
Những năm 1970s chứng kiến sự không ổn định của Roma ở Serie A. Tuy nhiên, mùa giải 1979-1980, họ lại giành thêm một Coppa Italia sau khi vượt qua Torino trên chấm phạt đền. Mùa giải 1980-1981, Roma về đích ở vị trí á quân, một kết quả ấn tượng sau nhiều năm chờ đợi, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Nils Liedholm cùng những cầu thủ xuất sắc như Bruno Conti, Agostino Di Bartolomei, Roberto Pruzzo và Paulo Roberto Falcão.
Đỉnh cao của Roma đến vào mùa giải 1982-1983, khi họ giành chức vô địch Serie A lần thứ hai sau 41 năm chờ đợi. Niềm vui sướng của người hâm mộ Roma được nhân lên gấp bội khi mùa giải tiếp theo, họ lại giành thêm một Coppa Italia và lọt vào chung kết Cúp C1 châu Âu, chỉ chịu thua Liverpool trong loạt sút luân lưu. Thập niên 1980s khép lại với vị trí á quân Serie A và một Coppa Italia vào mùa giải 1985-1986. Những năm 1990s, Roma trải qua giai đoạn tương đối mờ nhạt, với thành tích cao nhất là vị trí thứ tư Serie A vào mùa giải 1997-1998, cùng với việc vào chung kết Cúp UEFA và giành Coppa Italia.
AS Roma: Huyền thoại Giallorossi – Từ Campo Testaccio đến đỉnh cao Serie A
Bước sang thiên niên kỷ mới, Roma trở lại mạnh mẽ với việc chiêu mộ những ngôi sao như Gabriel Batistuta, Hidetoshi Nakata, Walter Samuel và Emerson. Mùa giải 2000-2001, Roma giành Scudetto lần thứ ba trong lịch sử, dưới sự tỏa sáng của đội trưởng Francesco Totti – biểu tượng bất diệt của câu lạc bộ. Totti cùng với các đồng đội như Aldair, Cafu, Batistuta và Vincenzo Montella đã tạo nên một Roma mạnh mẽ, đầy sức hút.
Tuy nhiên, sự thành công này không kéo dài. Những năm tiếp theo, Roma liên tục về nhì ở cả Serie A và Coppa Italia, đồng thời phải đối mặt với khủng hoảng tài chính nghiêm trọng dưới thời gia đình Sensi. Việc bán đi những cầu thủ trụ cột và những vụ bê bối tài chính đã khiến cho Roma trải qua giai đoạn khó khăn. Đến năm 2011, kỷ nguyên Sensi kết thúc, câu lạc bộ được bán lại cho một tập đoàn của Mỹ, mở ra một chương mới trong lịch sử AS Roma.
AS Roma: Huyền thoại Giallorossi – Từ Campo Testaccio đến đỉnh cao Serie A
Chương mới này đánh dấu sự thay đổi lớn về mặt quản lý và đầu tư, với mục tiêu ổn định tài chính và tăng cường sức mạnh cạnh tranh. AS Roma, dù trải qua những khó khăn, vẫn luôn giữ vững vị thế là một trong những câu lạc bộ hàng đầu Italia. Lịch sử của Giallorossi không chỉ được viết nên bằng những danh hiệu mà còn bằng máu, mồ hôi và tình yêu bất diệt của các thế hệ Romanista. Họ là một phần không thể thiếu của huyền thoại AS Roma, đóng góp vào câu chuyện vĩ đại của đội bóng này.
Một số hình ảnh: AS Roma: Huyền thoại Giallorossi – Từ Campo Testaccio đến đỉnh cao Serie A
